Açık erişim (OA) bir e-kitap, yayınlandıktan hemen sonra, herhangi bir ödeme veya oturum açmaya gerek kalmadan herkes tarafından, herhangi bir yerde okunabilir veya indirilebilir.
Kütüphanenizin dijital koleksiyonlarına açık erişim e-kitaplar eklerken göz önünde bulundurmanız gereken birkaç faktör vardır:
Barındırma Platformunun Kalitesi
Kütüphanenizin kaynakla mevcut bir ilişkisi var mı ve kullanıcılarınız buna aşina mı? Kaynak uzun süredir faaliyet gösteriyor mu ve istikrarlı ve güvenilir bir platform sunuyor mu? Kütüphanelerin mevcut iş akışları ve süreçleriyle entegre edilebilecek OA içeriği eklemesi önemlidir. Çoğu zaman mevcut OA içeriği birçok farklı web sitesi ve platforma dağılmıştır, bu da kütüphanelerin son kullanıcılar için keşfi kolaylaştırmasını zorlaştırır ve kullanıcılar için bütünleşik olmayan bir araştırma deneyimi doğurur. Ayrıca, kaynağa bağlı olarak, bazı OA içerik sağlayıcıları hizmetleri durdurabilir ve bu da önemli içeriğe erişim kaybının yanı sıra tutarsız bir kullanıcı deneyimi ile sonuçlanır.
OA Formatı ve İşlevselliği
OA platformunuz birden çok okuma yöntemini destekliyor mu? OA sağlayıcısı, bölümlerin indirilmesine ek olarak tam metni çevrimiçi okuma, çevrimiçi okuma ve indirme için EPUB ve tam e-kitap indirme erişimi sunuyor mu? Bazı platformlar yalnızca bölüm indirmelerini destekler ve çevrimiçi okumak için EPUB formatları veya tam metin sunmaz. PDF, yaygın olarak tanınan bir format olmasına rağmen, kullanıcılara her zaman mümkün olan en iyi okuma deneyimini sunmaz.
Entegrasyon/Keşfedilebilirlik
OA e-kitapları, son kullanıcıya yönelik platformda kütüphanenizin mevcut e-kitap ve veri tabanı içeriği koleksiyonunun yanında görünecek mi? Bir e-kitabın açık erişim e-kitap olarak ne zaman mevcut olduğunu ve kullanıcılarınızın halihazırda kütüphane sistemleri aracılığıyla bu kitaba erişiminin olup olmadığını belirleyebiliyor musunuz? Birçok OA içeriği kaynağı, bir kütüphanenin mevcut iş akışlarıyla entegre değildir, bu da belirli başlıkların OA olup olmadığının belirlenmesinde zaman kaybına ve kütüphane e-ticaret sitelerinde ve sisteminde zayıf görünürlük nedeniyle yanlışlıkla basılı bir sürümün satın alınmasına neden olabilir.
Erişilebilirlik
OA e-kitap içeriği ve barındırma platformu, görme engelliler de dahil olmak üzere tüm okuyucular için erişilebilir mi? Kaynak, her zaman erişilebilir EPUB formatını sunuyor mu? Koleksiyonlarının VPAT’lerinde (Voluntary Product Accessibility Template) kapsandığını doğrulamak için kaynaklar arayın. Bir OA kaynağı VPAT’si, temel erişilebilirlik gereksinimlerini özetlemeli ve kaynağa uygunluk düzeyini ana hatlarıyla belirtmesi ve açıklayıcı açıklamalar yapması için bir yapı sağlamalıdır. Bu, kütüphanelerin, tüm kullanıcıların sunulan OA e-kitaplarına erişip erişemeyeceğini belirlemesini ve kaynağın erişilebilirliğin önemine olan bağlılık düzeyini keşfetmesini sağlar. Ayrıca, EPUB formatı, erişilebilirlik açısından daha iyi bir deneyim sunar. EPUB, metin her zaman yardımcı teknolojiye ve etkin yakınlaştırma için kritik olan yeniden boyutlandırılabilir metinlere açık olduğundan ekran okuyucular için üstün bir deneyimi sağlayan HTML tabanlıdır.
Koruma
Kaynak, kütüphanelerin uzun vadede onlara erişmesini sağlamak için OA e-kitaplarını koruyor mu? Tercihen güvenli, kâr amacı gütmeyen, güvenilir bir üçüncü taraf aracılığıyla mı? Kesintisiz, sürekli erişim sağlamak için kütüphanelerin tüm OA içeriğini etkili bir şekilde koruyan ve arşivleyen bir kaynak seçmesi çok önemlidir. Bu nedenle, OA kaynağı, içeriği aktif olarak sunmayı bıraksa bile, kütüphane yine de erişime sahip olacaktır.
Kullanım Verisi
Kütüphaneniz OA e-kitapları için metrikleri ve kullanım verilerini hem COUNTER hem de daha ayrıntılı formatlarda görebilecek mi? Koleksiyon geliştirme ve finansman kararlarında kullanım için OA başlıklarının kullanımını kolayca görebiliyor musunuz? Kütüphanenizin e-kitaplar hakkında sağlıklı kararlar verebilmesi için OA e-kitaplarının metriklerini OA olmayan e-kitaplarla aynı yerde görebilmeniz çok önemlidir.
MARC Kayıtları
Kütüphaneniz, tam OCLC MARC (Machine Readable Cataloging) kayıtlarını kolayca indirebilir ve/veya önde gelen keşif hizmetlerinde keşif için OA koleksiyonlarını etkinleştirebilir mi? Kütüphane personelinizin zamanından tasarruf etmesi için, MARC kayıtlarının normalde indirdiğiniz yerden, keşif için tam ve sağlam kataloglama ile indirilmesini sunan bir kaynak seçmeniz önemlidir. OA içeriğinin kaynağına bağlı olarak kütüphahenizin MARC kayıtlarını birden çok yerden yüklemesi gerekebilir, bu da tutarsız metadata ile sonuçlanabilir ve keşfi engelleyebilir.
Yeni piyasaya sürülen EBSCO eBooks™ Açık Erişim E-kitap Koleksiyonu, dünyanın en güvenilir üniversite yayınevlerinden ve bilimsel yayıncılarından sağlanan, büyüyen bir açık erişim e-kitap koleksiyonudur. Bu koleksiyon, kütüphanelere birçok avantaj sunar ve EBSCOhost® platformunda ücretsiz olarak sunulur. Koleksiyondaki tüm OA e-kitapları tam metin olarak ve bulunduğunda EPUB olarak mevcuttur ve tam özellikli, tarayıcı tabanlı bir e-kitap görüntüleyici sunar. Kullanıcılar, başlığı indirmek zorunda kalmadan bir EPUB’un erişilebilirlik özelliklerinden yararlanabilir. Kütüphaneler, keşfi kolaylaştırmak için ALMA ve WMS’deki koleksiyonu etkinleştirebilir ve bu koleksiyon, fakülteye OA e-kitapları, ders kitapları ve diğer açık eğitim kaynakları sunan Faculty Select de dahil olmak üzere, “açık"a odaklanan ve destekleyen diğer EBSCO çalışmalarını tamamlar.
Koleksiyonun diğer faydaları şunlardır:
- EBSCO VPAT kapsamındadır ve platformlar arasında kullanım kolaylığı sağlayan kütüphane sektöründeki en erişilebilir uygulama olan yeni EBSCO Mobil Uygulaması’nda keşfedilebilirdir.
- Bu OA başlıklarının kullanımını, erişimini ve etkisini en üst düzeye çıkarmak için bir kütüphane bağlantısı olmayan kullanıcılar için açık web’de bulunan DRM korumasız içerik.
- Kâr amacı gütmeyen bir koruma arşivi olan Portico ile korunur, bu da kütüphanelerin OA e-kitaplarına uzun süreli erişime sahip olmasını sağlar.
- OA kullanım verileri, EBSCO e-kitapları için diğer tüm kullanım bilgilerinin yanında görünür ve COUNTER 5 raporları, e-kitap başlığı kullanım raporu ve abonelik kullanım raporları gibi uygun kullanım raporlarında bulunur.
- Kütüphaneler, bu başlıklarla ilişkili metadatayı optimize etmek için ECM’den (EBSCOhost® Collection Manager) veya OCLC’den ücretsiz, tam OCLC MARC kayıtları indirebilir.
EBSCO’nun erişilebilir platformundaki kapsamlı Açık Erişim (OA) e-kitap koleksiyonuna ücretsiz erişim talebinde bulunmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.