Hoewel kunst en wetenschap vaak als aparte gebieden worden gezien, zijn de twee disciplines duidelijk met elkaar vervlochten. De connectie is in veel gevallen zichtbaar, variërend van de wetenschappelijke tekeningen van Leonardo DaVinci tot de ingewikkelde schilderijen van planten van Marianne North, die hier in een eerder artikel op onze Engelstalige blog werden beschreven.
Hieronder leest u meer over enkele voorbeelden die laten zien op welke manieren technologie is gebruikt om kunst te creëren en te presenteren, en hoe verschillende visuele media zijn ingezet om wetenschappelijke ideeën en technologieën te laten zien en uit te leggen.
Maria Sibylla Merian (Frankfurt am Main, 2 april 1647 – Amsterdam, 13 januari 1717) was een getalenteerd wetenschappelijk illustrator die de natuur in beeld bracht met haar tekeningen en aquarellen. Ze legde vogels, insecten, bloemen en andere elementen in de natuur tot in het kleinste detail vast, en tekende zelfs soorten waarvan nu wordt aangenomen dat ze zijn uitgestorven. Haar illustraties werden aangehaald door de beroemde taxonoom Carl Linneaus in zijn werk om plant- en diersoorten te identificeren. U kunt hier enkele werken van Merian bekijken die in 2008 in het J. Paul Getty Museum in Los Angeles werden tentoongesteld.
David Goodsell, een Amerikaanse structureel bioloog en hoogleraar computationele biologie bij Scripps Research, maakt indrukwekkende, kleurrijke beelden van het binnenste van cellen. Zijn kunst is te zien geweest op de omslagen van wetenschappelijke tijdschriften. Zijn illustratie van het novel coronavirus kreeg veel aandacht in de pers. In een artikel in The Paris Review wees hij erop dat zijn kunst zeer nauw verbonden is met de wetenschap. Het doel van zijn schilderijen is om anderen te helpen begrijpen hoe dingen eruitzien en werken.
Naast de kunst die de natuur en wetenschappelijke principes illustreert, zijn er ook fysieke kunstprojecten die de aandacht op wetenschap vestigen.
Een modern voorbeeld is de Foldscope, gemaakt door Jim Cybulski en Manu Prakash in Stanford. De Foldscope is gebaseerd op origami, de Japanse kunst van het papiervouwen, en is een goedkope, draagbare en bruikbare microscoop. In 2014 werden 70.000 van deze papieren zakmicroscopen gratis over de hele wereld verspreid via een pilotprogramma. Gebruikers werden verzocht om hun ontdekkingen toe te voegen aan Microcosmos, een online community waar gebruikers afbeeldingen en video's delen van hun minuscule vondsten.
Biokunst wordt op de website van het Bio Art Lab van de School of Visual Arts in New York City omschreven als het snijpunt van de “domains of the biological sciences and their incorporation into the plastic arts”. Dit lab, dat in 2011 werd opgericht door kunstenaar Suzanne Ankers, is een ruimte waar tools en technieken voor de wetenschap veranderen in tools en technieken in de kunst. In dit geval dient biologie als basis voor kunst. In een serie foto's van Ankers, waarin de kunstenares zich baseert op de vanitasstijl van schilderijen van Hollandse meesters, legt zij de aanwezigheid van de dood in het leven bloot door beelden van levende wezens naast beelden van verval te plaatsen. Haar artistieke afbeeldingen van leven en dood, geplaatst in een alledaags wetenschappelijk instrument, worden vervolgens gefotografeerd met een wetenschappelijk toestel, om aan te zetten tot reflectie op het leven.
Xavier Cortada is een Amerikaanse kunstenaar die sociaal geëngageerde kunst maakt over klimaatverandering, zeespiegelstijging en verliest van biodiversiteits. Voor zijn project “The Underwater Homeowners Association” in 2018 werkte de eco-kunstenaar samen met mensen in Florida om decoratieve gazonborden te maken die lieten zien hoe hoog hun huizen boven de zeespiegel stonden. Zijn doel was om een gesprek over ecologie op gang te brengen en mensen te stimuleren om manieren te vinden om actie te ondernemen tegen klimaatverandering en zeespiegelstijging. U kunt hier meer van zijn “science-within-art”-installaties zien.
De connecties tussen kunst en wetenschap worden nog altijd voortdurend erkend en uitgebreid via verschillende programma's en projecten, waaronder de artistieke residenties bij CERN, de Europese organisatie voor nucleair onderzoek. De kunstenaars werken samen met natuurkundigen en ingenieurs om nieuwe technologieën te verkennen en te integreren.
Daarnaast biedt het MIT via de toepasselijk genaamde publicatie “Leonardo” inzicht in zaken over de wisselwerking tussen kunst, wetenschap en technologie, waarbij de nadruk vaak ligt op wetenschappelijke doorbraken die worden geïllustreerd door een kunstzinnige lens.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden die de sterke relatie tussen kunst en wetenschap illustreren. Samen helpen de twee disciplines ons de wereld om ons heen te interpreteren, te bestuderen en te verkennen.
EBSCO’s aanbod omvat diverse kunst- en wetenschapsdatabanken, waaronder Art & Architecture Source en Applied Science & Technology Source Ultimate, die een uitgebreide collectie van toonaangevende wetenschappelijke publicaties van over de hele wereld bevatten. Wilt u meer weten over de EBSCO-bronnen die onderzoekers kunnen helpen dieper in de link tussen kunst en wetenschap te duiken?
